Onze werk­wijze

Onze werkwijze in vier stappen

Wij gebruiken onze ervaringen om de jeugdhulp te verbeteren. Dat doen we door op onze voorbereidende bijeenkomsten te praten we over allerlei ervaringen die we hebben. Als meerdere jongeren een ervaring delen of het een goed onderwerp vinden gaan we ermee aan de slag. We pakken het stapsgewijs aan volgens de vier stappen:

  1. Ervaringen verzamelen
  2. Ervaringen vertalen
  3. Beleid en uitvoering ontwikkelen of aanpassen
  4. Evalueren & terugkoppelen

In dit filmpje wordt onze werkwijze uitgebeeld.

7

Hoe ziet een JONG doet mee! bijeenkomst eruit?

Twee keer per jaar organiseren wij een grote bijeenkomst waaraan wethouders en ambtenaren van gemeenten, hulpverleners en jongerenraden met hun ondersteuners deelnemen. Deze bijeenkomst vindt plaats bij een instelling. Jongeren en gemeenten kunnen onderwerpen op de agenda zetten waar zij met elkaar over willen praten. Soms hebben we een thema, soms allerlei verschillende onderwerpen.  De bijeenkomsten zijn van 17.00 tot 20.00 uur zodat iedereen klaar is met werk of school en we ook de tijd hebben om samen te eten.

We beginnen altijd met een speeddate waarin de jongeren kennis kunnen maken met een volwassene en ze tien minuten praten over een vraag die past bij het thema of een van de onderwerpen. Je mag van alles vragen, zoals:

  • hoe heet je en waar kom je vandaan?
  • hoe zag je leven eruit toen jij 18 jaar was?
  • heb jij problemen op school gehad?
  • wat wil jij verbeteren in de jeugdzorg?

Daarna blikken we  terug op de vorige bijeenkomst. Wat heeft die opgeleverd: een advies, een actie of iets anders? De ondersteuners vertellen kort wat zij de afgelopen periode hebben gedaan.

Daarna zijn er twee rondes met workshops. Een ronde met workshops van jongeren en een van gemeenten, instellingen, de jeugdombudsman of een lector. De laatste keer hebben we gepraat over onderwerpen die te maken hebben met je veilig voelen in de hulp. De Commissie De Winter heeft daar onderzoek naar gedaan. Er wordt al veel gedaan om de veiligheid te vergroten maar het kan nog beter. We hebben met lego een ‘veilige jeugdzorg’ gebouwd en onze meningen gedeeld over de aanbevelingen van de commissie.

Tussen de rondes door eten we met elkaar. Aan het eind komen we nog even bij elkaar om de belangrijkste opbrengsten te delen en nog even na te praten. Hieronder een impressie van de bijeenkomst:

Drie goede voorbeelden

Onze bijeenkomsten leveren steeds een verschillend resultaat op; van een vastomlijnd advies tot acties, zoals het organiseren van workshops of onderzoek. We maken geregeld video’s van bijeenkomsten en acties. Hier zijn drie goede voorbeelden van wat we de afgelopen 5 jaar hebben gedaan.

The Big Five

De jeugdhulp stopt vaak bij 18 jaar en dat is voor veel jongeren een probleem. Je bent dan wel meerderjarig, maar vaak nog niet volwassen en in staat om op je eigen benen te staan. Gemiddeld gaan jongeren uit huis als zij 24,5 jaar zijn. Van jongeren uit de jeugdzorg verwachten wij dat ze het op hun achttiende al alleen kunnen.

Al bij de start van JONG doet mee! was een van de wensen dat jongeren beter voorbereid zouden worden op hun zelfstandigheid.  Vanaf je zestiende jaar zou er begonnen moeten worden met het maken van een toekomstplan en na je achttiende moet betere nazorg worden gegeven. In 2016 hebben wij samen met Bert van Alphen, toen de Haagse jeugdombudsman, onderzocht welke jongeren in de problemen komen door de overgang van 18- naar 18 +.

Samen bedachten we The Big Five. De jeugdhulp mag pas stoppen als:

  1. Ik een dak boven mijn hoofd heb
  2. Ik school of werk heb
  3. Ik een volwassene heb die ik vertrouw en waar ik op terug kan vallen. Ik heb ook een hulpverlener die mij ondersteunt.
  4. Ik goed ben voorbereid op mijn financiële zelfstandigheid
  5. Ik een sociaal netwerk heb

Wij hebben het rapport met de aanbevelingen naar alle gemeenten gestuurd met het verzoek te reageren. Het was fijn om te zien dat alle gemeenten beleid aan het ontwikkelen zijn en veel van de gesignaleerde knelpunten proberen op te lossen. Zo hoeven jongeren uit de jeugdhulp in Den Haag geen bijdrage voor de Wmo te betalen.  Minister De Jonge is met een notitie gekomen dat de pleegzorg tot 21 jaar mag doorlopen en in Haaglanden is dat zelfs tot 23 jaar mogelijk gemaakt.

JONG doet mee! heeft daarop in 2017 een vervolgadvies gemaakt:

  • In elke gemeente een ambtenaar voor 18-/18+
  • Een regionale conferentie over 18-/18+
  • Onderzoek naar jongeren die jeugdhulp verlaten
  • Instellen van een meldpunt

In 2018 hebben wij samen met de gemeenten een regionale conferentie georganiseerd over the Big Five. Expex hebben daarvoor samen met hulpverleners een Ervaringstheater gemaakt en opgevoerd.
Die hebben we in 2019 herhaald bij een regionale conferentie over de Transformatie van de jeugdzorg.

Sinds 2019 doen jongeren samen met het Straat Consulaat en Stichting Mara onderzoek of jongeren beter worden voorbereid op hun zelfstandigheid. Want we willen erg graag weten of al onze adviezen nu ook effect hebben in de praktijk.

LHBT+ in de jeugdhulp

Een van de jongeren van Jeugdformaat wilde het graag hebben over het LHBT+ beleid. LHBT+ jongeren zijn oververtegenwoordigd in de jeugdzorg. De Jongerenraad van Jeugdformaat een workshop georganiseerd over dit onderwerp tijdens de eerstvolgende JONG doet mee! bijeenkomst. Wij hebben de beleidsmedewerkers van gemeenten uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn. Zo zijn die zich bewust geworden van de problemen van deze jongeren en zijn ze met elkaar in gesprek gegaan over wat gemeenten kunnen doen om LHBT+ jongeren te steunen.

Preventie en hulp bij suïcide en zelf­be­scha­dig­ing

Het aantal zelfmoorden onder jongeren nam in 2017 weer toe. Jongeren van onder meer Youz en Jeugdformaat merkten dat hulpverleners soms niet wisten wat ze moesten doen of hoe ze dingen bespreekbaar konden maken. Gunou van de jongerenraad van Youz heeft tijdens een JONG doet mee! bijeenkomst een workshop over suïcide en zelfbeschadiging gegeven. Daarna heeft zij samen met ExpEx (ervaringsdeskundige jongeren) een workshop voor hulpverleners ontwikkeld die zij aan medewerkers van Youz hebben gegeven. Dat was zo’n succes dat zij nu al meer dan 600 mensen hebben getraind en ook op de landelijke Voor de Jeugd dag hebben gepresenteerd. JONG doet mee! heeft in 2018 een advies uitgebracht voor instellingen en gemeenten.

Wij zijn vervolgens gaan kijken wat dit advies heeft opgeleverd en of het beleid van de instellingen en gemeenten is verbeterd. Merken jongeren in de jeugdhulp dat er anders wordt gereageerd door hulpverleners, gemeenten en medewerkers op de Spoedhulp in ziekenhuizen?

In dit filmpje vertellen Gunou (foto), Nicky Verduyn (ExpEx) en Kirsten Hauber (Youz) hoe jongeren de hulp rond suïcide en zelfbeschadiging hebben verbeterd.

 

BEKIJK DE VIDEO

“Jullie hebben GOUD in handen!”

Interview met hoogleraar jeugdrecht Mariëlle Bruning

Ik was erg onder de indruk van de bijeenkomst van JONG doet mee! in Schakenbosch in 2019. Het thema was Veiligheid in de hulp en ik vertelde over de resultaten van het onderzoek van commissie De Winter naar onveiligheid in de jeugdzorg. In de bijeenkomst werd echt inhoudelijk met elkaar gesproken over delicate zaken. Het ging bijvoorbeeld over de onveiligheid die een jongere ervaart bij een acute uithuisplaatsing. De openheid vanuit de jongeren is alleen mogelijk als er een sfeer is van vertrouwen en respect en het is ongelooflijk hoe jullie zo’n sfeer tot stand hebben gebracht. Want dat is cruciaal om zo’n moeilijk onderwerp in een open dialoog te bespreken.  

Daarbij is het ook bijzonder dat jullie verschillende jongerenraden bij elkaar brengen én houden. Voor ons als professionals is het gesprek met jongeren meestal beperkt tot één jongerenraad. Met JDM hebben jullie een breder en hecht netwerk ontwikkeld. Ik vond het een bijzondere ervaring. Jullie hebben hiermee in Haaglanden echt goud in handen!  

Prof. mr. drs. Mariëlle Bruning is hoogleraar jeugdrecht en was lid van de Commissie De Winter die onderzoek deed  naar geweld in de jeugdzorg.